Łąkotki stawu kolanowego to dwie włóknisto-chrzęstne struktury, których zadaniem jest pogłębienie i wypełnienie powierzchni stawowej. Charakteryzują się półksiężycowatym kształtem. Obrażenia łąkotek stawu kolanowego występują zazwyczaj u młodych ludzi uprawiających sport. U osób starszych, u których struktura łąkotek jest zazwyczaj osłabiona, do ich uszkodzenia może dojść nawet podczas codziennych czynności, np. przysiadu.
W jednym stawie kolanowym znajdują się dwie łąkotki – boczna oraz przyśrodkowa. Obie są silnie przytwierdzone (zrośnięte) do górnej powierzchni stawowej kości piszczelowej, częściowo są także zrośnięte z torebką stawową. Łąkotki dzielą staw kolanowy na dwie części, a raczej na dwa piętra: górne – utworzone pomiędzy łąkotkami a kością udową, w którym zachodzą ruchy zginania i prostowania kolana – oraz dolne, w którym zachodzą ruchy rotacyjne podudzia. Biorąc pod uwagę mechanikę oraz fizjologię całego stawu kolanowego, funkcje łąkotek są następujące:
- amortyzacja i zmniejszenie sił nacisku na powierzchnie kostne stawu kolanowego,
- zmniejszenie tarcia powierzchni stawowych kolana,
- poprawa zborności stawu,
- rozprowadzanie mazi stawowej,
- odżywianie chrząstek powierzchni stawowych,
- ograniczenie maksymalnego zgięcia oraz wyprostu kolana,
- zapobieganie wpuklenia się błony maziowej do wewnątrz stawu.
Charakterystyka urazu
Do typowych objawów oraz dolegliwości towarzyszących uszkodzeniu łąkotek należą: słyszalne i wyczuwalne chrupnięcie (trzask) w kolanie pojawiające się podczas urazu, równoczesny ostry i silny ból kolana, uczucie niestabilności (niepewność) kolana, bolesność ruchowa, niemożność pełnego wyprostu kolana, utykanie. Po kilku godzinach po urazie kolano staje się cieplejsze, pojawia się obrzęk i krwiak wewnątrz stawu. Uszkodzeniu łąkotek często towarzyszy uszkodzenie więzadeł stawu kolanowego. Istnieje bardzo wiele podziałów i typów uszkodzeń łąkotek. Najczęstszym typem urazu jest rozerwanie podłużne łąkotki.
Badanie kliniczne
Rozpoznanie uszkodzenia łąkotki, mimo – wydawałoby się – łatwego zadania, nadal nastręcza dużych trudności. Standardowo badanie stawu kolanowego powinno obejmować starannie zebrany wywiad, ortopedyczne badanie kliniczne obejmujące specyficzne testy łąkotkowe oraz badania dodatkowe:
- Test Apley’a dystrakcyjno-kompresyjny jest najczęściej stosowany spośród testów na badanie łąkotki. Polega na rotacji podudzia przy zgiętym kolanie u pacjenta leżącego na brzuchu w dwóch wariantach – z dociskiem, a następnie odciągnięciem powierzchni stawowych przez badającego. Ból podczas rotacji zewnętrznej świadczy o uszkodzeniu łąkotki przyśrodkowej, a w rotacji wewnętrznej o uszkodzeniu ł...
